Во Југославија по Втората светска војна се појавува еден мал автомобил кој имал големо влијание, а тоа е Zastava 750, уште познат како „Фиќо“. Произведено во 1955 година, ова компактно возило го одбележа влегувањето на Zastava во светот на автомобилите и брзо станало познат симбол на мобилност за југословенскиот народ.
Раѓањето на Фиќо
Во 1955 година, Zastava го претставува моделот Zastava 750, компактен автомобил дизајниран да ја задоволи растечката побарувачка за достапен и практичен транспорт во Југославија. Прекарот на автомобилот, Фиќо, го добива по Fiat 600, поради влијанието на овој модел во неговиот дизајн.
Zastava 750 имала неверојатна сличност со Fiat 600, кој претставувал популарен италијански компактен автомобил. Ова не била обична случајност, затоа што Zastava склучила договор за лиценцирање со Fiat, дозволувајќи им да ја произведуваат нивната верзија на Fiat 600. Соработката со Fiat ги поставила темелите за влезот на Zastava во автомобилската индустрија.
Дизајн и карактеристики
Фиќо бил компактен автомобил, со должина од само 3,29 метри, но неговото влијание врз југословенското општество било големо. Со препознатлив дизајн, мотор поставен во задниот дел и компактни пропорции, Zastava 750 станала позната глетка на југословенските патишта.
Една од клучните предности на Zastava 750 била неговата достапност. По војната, Југославија имала за цел економски да се развие, а Фиќото обезбедило достапно средство за превоз на народот. Неговата компактна големина го направило одличен за движење по тесните градски улици.
Zastava 750 имала конкурентна цена, што го правело атрактивна опција за широк дел на потрошувачи. Неговата достапност одиграла клучна улога во неговото широко прифаќање, дозволувајќи им на семејствата и на поединците да ја искусат слободата на движењето.
Во тоа време за Фиќо било потребно да се издвојат 450.000 динари (околу 50 просечни плати), додека последната серија од 1985 година чинела 476.000 динари (околу 15 просечни плати во тогашна СФРЈ). Zastava 750 се користела и како полициско возило, а можеби најинтересниот настан поврзан со оваа мала легенда бил фудбалот со Фиќо. Овој интересен настан се случил кон крајот на седумдесеттите години на минатиот век, кога илјадници белграѓани отишле на стадионот Ташмајдан да гледаат „фудбалери“ на четири тркала како се обидуваат да постигнат гол за својот тим.
Опрема и карактеристики
Иако Фиќо е скромно по големина, тоа нудело практичен и функционален ентериер. Стандардните опции вклучувале седишта за четири патници, едноставен распоред на контролната табла и ефикасно користење на просторот. Фокусот бил ставен на обезбедување сигурен превоз по прифатлива цена, а Zastava 750 се покажала одлично во исполнувањето на оваа мисија.
Во првите пет години од производството, Фиќото носело мотор од Fiat 600 со 633 кубика и 22 коњски сили.
Од 1960 година Zastava 750 се произведува со мотор од 767 кубика, кој првично развивал 23 КС, но на крајот од производството успеал да достигне 27 коњи. Нему му требало нешто помалку од една минута за да достигне брзина од 100 километри на час.
Феноменот Фиќо
Застава 750 постигнала извонреден успех во однос на продажбата, станувајќи еден од најпопуларните автомобили во Југославија. Неговата репутација за достапност и практичност била признаена не само дома, туку и на меѓународно ниво. Застава го извезувала фиќото во различни земји, придонесувајќи за глобалната популарност на овој компактен автомобил.
Точните бројки на производство на Застава 750 е тешко да се прецизираат поради текот на времето и ограничените историски записи. Но, има податок дека во период од 30 години произведени се 923.487 возила, кои неофицијално се прогласени за „национална класа“.
Производството на Застава 750, продолжила до 18 ноември 1985 година. По три децении производство, Застава 750, која стана икона и омилен автомобил во Југославија, била повлечена од производните ленти.
Автомобилот оставил неизбришлива трага во југословенската автомобилска историја, а многу ентузијасти сè уште го ценат неговиот уникатен шарм и историска вредност.
Застава 750, првиот автомобил произведен од Застава, остави неизбришлива трага во југословенското општество и автомобилската историја. Како што Фиќо ги красело улиците, тоа станало повеќе од начин на транспорт. Стана културен феномен, симбол на пристапност и сведоштво за издржливоста на нацијата која излегувала од сенките на војната.
Во продолжение може да погледнете детални тестови за овој легендарен автомобил:
